خواستگاری

در ایران اولین مرحله در ازدواج مراسم خواستگاری است که در گویش های دیگر فارسی به خوازمنی و خوازندی نیز معروف است.

در سال های قبل معمولاً انتخاب دختر توسط والدین و به خصوص مادر پسر انجام می شد اما امروزه پس از اینکه دختر و پسر آشنایی اولیه پیدا می کنند، داماد همراه با خانواده و گل و شیرینی به خانه عروس می روند تا صحبت بیشتر و آشنایی صورت گیرد. آوردن سینی چایی در مراسم خواستگاری توسط عروس یکی از نشانه های معروفی است که از قدیم رایج بوده است.
معمولاً در این مراسم عروس و داماد سعی می کنند باهم صحبت کنند و از هم سؤالاتی جهت آشنایی بیشتر و ادامه زندگی بپرسند. همچنین والدین نیز در این مراسم باهم آشنا شده و سؤالاتی از هم می پرسند مانند شغل داماد، مراسم و رسومات عروسی، خانه ای که برای محل زندگی در نظر گرفته اند، مهریه و باقی موارد که آشنایی بیشتری از دختر برای هر دو خانواده فراهم می کند.
پس از این مراسم معمولاً هر دو خانواده سعی می کنند تحقیقات انجام دهند و معمولاً پس از چند روز خانواده داماد با خانواده دختر تماس گرفته تا جواب خواستگاری را از عروس خانم بگیرد. در این مرحله هر دو خانواده تصمیم می گیرند که مراسم بعدی انجام شود یا جواب منفی دهند.

 

 

نامزدی یا بله بران

در خانواده های اصیل و سنتی ایرانی معمولاً اگر هر دو خانواده پس از مراسم خواستگاری و تحقیقات مایل به ادامه مراسم جهت ازدواج باشند، طی یک جلسه مراسم نامزدی را ترتیب می دهند. در این مراسم که در بعضی خانواده ها عقد صورت می گیرد، عروس و داماد به یکدیگر تعهد اخلاقی می دهند تا طی یک مدت یکدیگر را بهتر بشناسند. در بعضی خانواده ها این مراسم را جشن بزرگی می گیرند و بعضی از خانواده ها با یک مهمانی و دورهمی همراه با بزرگان فامیل این مراسم را انجام می دهند.

 

تاریخچه عروسی در جهان

 

در این دوران معمولاً زندگی مشترک آغاز نمی شود و دختر و پسر همچنان با خانواده خود زندگی می کنند و سعی می کنند در این دوران یکدیگر را بهتر بشناسند. اگر به هر دلیلی آنها مایل به ادامه نباشند مراسم عقد را فسخ کرده و هدایا را می توانند به یکدیگر پس بدهند. معمولاً این جدایی توافقی است چرا که هر دو خانواده می دانند در یک دوران آشنایی به سر می برند. اما در اکثر خانواده ها پس از دوران نامزدی عروس و داماد تصمیم به ادامه مسیر زندگی با یکدیگر می گیرند و جهت مراسم عروسی و زندگی مشترک خود برنامه ریزی می کنند. خانواده عروس معمولاً جهیزیه را فراهم کرده و خانواده داماد مکان و خانه زندگی مشترک آنها را فراهم می کنند.

حنابندان و شیرینی خوران

در خانواده های سنتی ایرانی معمولاً قبل از مراسم ازدواج در جشن عروسی مراسم شیرینی خوران انجام می شود که خانواده داماد هدایایی را به عروس پیش کش می کند. همچنین شب قبل از عروسی در خانه عروس و داماد جشنی برپا می کنند و به دست آنها حنا می گذارند. مراسم حنابندان در دیگر فرهنگ ها مثل هند، ترکیه، و ... نیز به شکلی دیگر برپا می شود. اما در سال های اخیر خانواده ها ترجیح می دهند از مخارج اضافی جلوگیری کنند و این مراسم را ساده تر برگزار کنند.

 

 

مراسم عقد و عروسی

در این مراسم که مرحله اصلی ازدواج است، معمولاً یک سفره عقد پهن می شود، خطبه عقد نیز جاری شده و روی سر عروس و داماد قند سابیده می شود. در بعضی از مراسم نیز عروس و داماد، شعر پیمان زندگی که سروده فریدون مشیری است را می خوانند و به یکدیگر تعهد می دهند. امروزه جهت کاهش هزینه ها مراسم عقد و عروسی با یکدیگر برگزار می شود و معمولاً در یک جشن عروسی، عقد نیز صورت می گیرد. مراسم جهاز برون نیز ممکن است چند روز قبل از مراسم عروسی برگزار شود.

 

 

مراسمات پس از عروسی

پاتختی

در اولین صبح پس از جشن عروسی فامیل به خانه عروس می روند و هدایایی برای او برند به این مراسم پاتختی گفته می شود.

 

رسم و رسوم ازدواج در اقوام مختلف ایرانی

 

پاگشا

بعد از مراسم عقد و عروسی که عروس و داماد زندگی مشترک را شروع کردند اول توسط والدینشان ب خانه پدری داماد و عروس دعوت می شوند و بعد توسط فامیل پاگشا می شوند یعنی به خانه آنها برای صرف ناهار یا شام دعوت می شوند و معمولاً هدیه ای نیز به عروس و داماد می دهند.